Bu videomuzda bağımlılıklarla ilgili temel bilgilere ve sonrasında pornografinin bunlar arasındaki yerine bakacağız. Bu video birçok kaynak kullanılarak hazırlansa da en çok, Kültegin Ögel’in “Bağımlılık ve Tedavisi Temel Kitabı”ndan faydalandık. Daha detaylı bilgi edinmek isterseniz kendisinin kitaplarını okuyabilirsiniz.
İnsanların neden bağımlı olduğu konusunda çok fazla teori mevcut. Freud’un psikoseksüel gelişim teorisine göre kişi psikoseksüel evrenin bir aşamasında problem yaşadığı takdirde, problemin gerçekleştiği evreye göre ileride daha büyük problemler yaşayacaktır. Bağımlılığın da bu gelişimdeki oral evre ile ilgili olduğunu; ağızla etkileşime girilen şeylerde aşırılık ya da azlık yaşanmasının ileride alkol, sigara ve uyuşturucu bağımlılığını tetikleyebileceğini ileri sürüyor.
Freud’u bir süre sonra reddeden Adler’e göre de kötü sosyal şartlar; iş, okul ve arkadaş yaşantısında yaşanılan problemler, hayal kırıklıkları ve diğer bütün problemler bir karmaşıklık yaratır ve bu karmaşıklığı çözemeyen bireyler bu problemi bağımlılıklarla örtmeye çalışır.
Bir başka teori olan öğrenme teorsinde ise kişi maddenin kokusunu, depresif bir ruh halini, gün içerisinde gördüğü herhangi bir nesneyi bağımlılıkla bağdaştırır. Kişi bir kere rahatlamak için alkol kullandıysa rahat hissetmediği bir kutlamada aklına doğrudan alkol almak gelecektir. Ya da kişi çok kötü hissediyorken fap yapmışsa, bir sonraki çöküntüde doğrudan pornoya, mastürbasyona yönelecektir.
Bilişsel teori ise bağımlının tetikleyicileri görmesiyle birlikte craving, yani maddeyi aşırı isteme duruma girmesine dayanmakta. Bir alkolik eskiden gittiği bir barın önünden geçtiğine, bir uyuşturucu bağımlısı eskiden beraber uyuşturucu kullandığı kişiyi gördüğünde, bir pornografi bağımlısı cinsel bir tetikleyici gördüğünde beyin yavaş yavaş bu kriz döngüsüne girmeye başlar. Krize tam olarak girdiğinde de maddeyi elde etmek için mantıklı cevaplar bulmaya çalışır. Bir kere yapsam bir şey olmaz, sadece fotoğraflara bakacağım, mastürbasyon yapmayacak sadece izleyeceğim gibi bahaneler üreterek iradeyi kırmaya ve maddeyi elde etmeye çalışır.
Beklenti teorisinde de az önce bahsettiğimiz gibi kişi maddeyi kötü bir durumdayken alıyorsa, depresif bir halde alkol kullanıyor, ümitsizken fap yapıyorsa; bu durumların yeniden gerçekleşmesi halinde kaçmak için yeniden maddeye dönecektir.
Sosyal öğrenme teorisi de kişinin madde kullanımını çevresinden öğrendiğini ileri sürmekte. Kişi arkadaşlarının alkol kullanarak, sigara içerek rahatladığını gördüğünde zihninde stres azaltma ile maddeyi eşliyor. Bunu pornografi konusunda hepimiz çok daha iyi biliyoruz. Yapılan anketlerde çok büyük bir kesimin arkadaşları yüzünden porno izlemeye başladığı görünüyor.
Tüm teorilerin gerçeklik payı çok çok yüksek. Biri diğerini yalanlamıyor, destekliyor. Hepsi de bir ortak noktada buluşuyor: “Sorunlarla baş edememek”. Kişi sorunlarla baş edemiyorsa bağımlılıklara koşuyor. Bu oyun, sigara, insan, yemek olabilir. Kişi böyle durumlarda mutlaka bir bağımlılığa bulaşıyor. Buradan kazanmamız gereken en önemli becerilerden birinin problemlerle baş edebilme becerisi olduğunu görüyoruz. Hayat dönem dönem çok zorlu olacak, problemleri atlatmamız belki aylar sürecek ancak biz, bize yakışanı yapıp problemlerle yüzleşmeliyiz.
Kanalda bununla ilgili videolar geldi ve gelmeye devam edecek, biz bağımlılık kavramı ile devam edelim.
Bağımlılık bir kişinin bir şeyden hayatını kötü etkilemesine rağmen kurtulamaması olarak tanımlanıyor. Bu şey insan da olabilir adrenalini yüksek aktiviteler de. İnsanlar en çok zor durumlarla baş edemedikleri zaman bağımlılıklara sarılıyor. Bağımlılıklar onları daha da güçsüzleştirerek azalmakta olan güçlerini de tamamen sömürüyor. Bu şekilde işleyen kısır döngüden kişi iradesini kullanıp, krizleri atlatmadıkça çıkamıyor.
Bu bağımlılıklar arasında pornografi diğerlerine nazaran pek araştırılmamış, veri çıkartılmamış bir bağımlılık. Türkiye Ulusal Tez Merkezinde pornografi ile ilgili 12 tez mevcut. Bunlardan sadece 4 tanesi psikoloji veya sosyoloji ile ilgili. Amerika’nın sıradan üniversitelerinden birinde dahi pornografiyle ilgili bundan çok daha fazla araştırma yapılmış durumda.
Bağımlılık türlerine geçmeden önce bir şeyin bağımlılık olup olmadığını tespit etmemizde ölçek olarak kullandığımız DSM 4 kriterlerine bakalım:
- Kullanılan madde miktarının zaman içinde artması ya da kullanılan miktarın zaman içinde etki etmemeye başlaması.
- Madde kesildiğinde ya da azaltıldığında yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması.
- Maddeyi bırakmak için yapılan ama boşa çıkan çabaların olması.
- Maddeyi kullanmak ya da bırakmak için büyük zaman harcanması.
- Madde kullanımı ile sosyal, mesleki, kişisel etkinliklerin azalması ya da bırakılması.
- Maddenin düşünüldüğünden daha uzun ve yüksek miktarda kullanılması.
- Fiziksel veya ruhsal sorunların çıkmasına rağmen madde kullanımının sürdürülmesi.
Madde yerine her şeyi getirebilirsiniz. Eroin, çikolata, insan, mastürbasyon, oyun vs. Bizim ilgilendiğimiz pornografi alanı tüm kriterleri doğruluyor. Bağımlılıkların Dünya Sağlık Örgütünce sınıflandırılması şu şekilde:
Opiyat tipi, alkol tipi, esrar tipi, kokain tipi, uyarıcı tipi, halüsinojen tipi, solunan çözücü tipi, tütün tipi bağımlılıklar
Dsm 5 ve Dünya Sağlık Örgütü’nün sınıflandırılmasında davranışsal bağımlılıklar bulunmuyor. Bu davranışsal bağımlılıklar İnternet, kumar, alışveriş, cinsel, ilişki ve yeme bağımlılığı şeklinde ayrılıyor. Pornografi seks ya da cinsel bağımlılıklar altında işlenmekte. Çok eski bir konu olmasına rağmen çok fazla çalışma olmadığı için akademik alanda çok gölgede kalmış bir konu.
Bir uzmanın alkol ya da uyuşturucu türevleriyle ilgili uzmanlaştığında danışan bulma ihtimali pornografiden daha fazla olduğu için bu konuya çok fazla rağbet bulunmuyor.
Cinsel bağımlılıklarda en büyük sebebin gene stresten kaçmak olduğu görünüyor. Seks bağımlısı kişilerin zevk için değil artık acıdan kaçmak için seks yaptıkları gözlemleniyor. Cinsel bağımlılıklar da üçe ayrılmış durumda. 1. Aşamada toplumca kabul görmüş mastürbasyon, pornografi, fahişelik gibi davranışlar. 2. Aşamada taciz kategorisine giren teşhircilik ve röntgencilik. 3. Aşamada da taciz, tecavüz ve ensest gibi suçlar bulunuyor.
Seks bağımlılığı 5 kategoriye ayrılıyor. Birincisi röntgencilik. İnsanların yatak odalarını, soyunma kabinlerini saatlerce izleyen, mastürbasyon yapan sapkınlardan bahsediyoruz. Bu vakayı yakın zamanda gerçekleşen otobüste kadının üzerine boşalan görevlide görmüştük.
İkinci olarak pornografi bağımlılığı; dergileri, porno kasetlerini ve internet sitelerini kapsıyor. Zaten kanalımızın konusu bu olduğundan şimdilik detaylarına girmeye gerek yok.
Üçüncüsü sanal seks. Çok masum sanılan ancak porno kadar, hatta pornodan da fazla zararı olan sanal seks düşüncelerinizi cinselliğe odaklıyor. Kesinlikle yapılmaması gereken bir aktivite. Bununla ilgili detaylı içerikler gelecek.
Dördüncüsü pornografinin yakın arkadaşı olan mastürbasyon. Bu konuyla ile de detaylıca bir seri gelecek.
Beşincisi de son olarak para karşılığı ilişki. Hayat kadınları bir süre sonra bağımlılık etkisi yaratıp geri dönülmez sonuçlara neden olabiliyorlar. Bu bağımlılara Neverfap Türkiye içinde çok sık rastlanmasa da toplumda çok fazla yer kaplamaktalar. Bu da dikkat edilmesi gereken bir durum.
Cinsel bağımlılığı olan insanların düşünceleri ister istemez cinsellik çemberinden çıkamıyor. Sizi siz yapan, eyleme dönüşen düşünceleriniz cinsellik ile kısıtlandığında hayattan aldığınız tat azalıyor. Anksiyeteleriniz başlıyor.
Bu serinin önceki videolarını da izlediyseniz artık pornografinin ne olduğunu, bağımlılıkların ne olduğunu yeteri kadar biliyorsunuz. Bundan sonra pornografinin etkilerini incelemeye başlayabiliriz.
Kafanıza takılan soruları yorumlar bölümünden sorduğunuz takdirde seve seve cevaplayacağız. Gelişiminiz daim olsun.
Merhaba yazı için teşekkürler. Ben lise son sınıf öğrencisiyim. Neverfap ile yaklaşık bir buçuk sene önce tanıştım ancak ilk defa bugün 14.günü gördüm. Hislerim günün içinde çok değişken özgüvenim parabol gibi yükselip çakılıyor. Ve her zaman böyle hissedecek mişim gibi düşünüyorum. Ayrıca erkekadam sitesi ile 5 aydır ilgileniyorum. Onun da acısı var.
Bana biraz tavsiye verirseniz çok mutlu olurum.
meditasyonu hayatında rutin haline getir
yanlışlıkla foto görmek süreci bozar mı daha önce soruldu mu bilmiyorum ama cevaplarsanız çok memnun olurum